ROTTERDAM - Bedrijven willen met ijzer de algengroei in oceanen gaan stimuleren. Dit om het broeikaseffect tegen te gaan. Zeewetenschappers zijn tegen. Over de risico's is nog te weinig bekend.
<img src="http://upload.userbase.be/upload/WET2_GT21OIB3V_1+FW3_stilleoceaan.jpg" align="right" width="248" height="177">Het is nog te vroeg om op grote schaal ijzerbemesting van de oceanen in te zetten als middel tegen het broeikaseffect. Er is te weinig inzicht in voordelen en risicos. Niemand kan zeggen hoeveel en hoelang CO2 door de bemesting aan de atmosfeer wordt onttrokken.
Zestien oceanografen en ecologen waarschuwen in Science tegen onbezonnen stappen. Commerciële bedrijven maken zich op om met behulp van ijzer de groei van mariene algen te bevorderen, zoals een van die bedrijven ook aan bosaanplant doet. De CO2 die algen en bossen vastleggen, kan te zijner tijd worden opgenomen in de handel in CO2-emissierechten. Er valt geld mee te verdienen. Maar over de gevolgen van ijzerbemesting van de oceaan is nog te weinig bekend, schrijven de onderzoekers, die zelf eerder betrokken waren bij kleinschalige proeven met ijzertoediening. Onder hen ook de Nederlandse hoogleraar Hein de Baar van het Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek (NIOZ) op Texel. Het is zelfs niet ondenkbaar dat de ijzerbemesting averechts werkt, zegt De Baar. De zestien dringen aan op meer onderzoek en grootschaliger experimenten.
In 1987 ontdekten de Amerikaanse onderzoekers John Martin en Steve Fitzwater dat veel algen in het noordoosten van de Stille Oceaan in hun groei beperkt werden door gebrek aan ijzer. In laboratoriumexperimenten bleek de algengroei flink bevorderd te worden door toediening van een ijzeroplossing. Het chronische ijzertekort werd snel door anderen bevestigd en leidde tot de ontdekking van uitgestrekte oceaangebieden met ijzergebrek. Kenmerk van die gebieden is dat het aanbod van de bulk-voedingsstoffen stikstof, fosfor en silicium er groot is, maar de concentraties algen toch heel laag. En passant ontdekte men hoe de natuur zelf in de ijzerbehoefte voorziet: veel ijzer wordt aangevoerd door opwelling uit de diepzee. Ook komt veel ijzer uit de lucht vallen. Benedenwinds van kustgebieden waarvan de wind ijzerrijk stof kan wegblazen, ontstaan vaak algenbloeien die door satellieten worden waargenomen.
Men besloot te onderzoeken wat het effect zou zijn van grootschalige bemesting van het oceaanoppervlak met aangezuurde oplossingen van ijzersulfaat (FeSO4). Het eerste experiment vond plaats in 1993 en er zijn er nu twaalf achter de rug. Steeds was het resultaat dat een algenbloei ontstond die vele dagen aanhield en zich tot tientallen kilometers uitstrekte. Berekeningen leerden dat met deze extra groei ook heel veel CO2 naar de diepzee zou worden afgevoerd. In de praktijk bleek dat moeilijk te meten. En het effect was veel minder dan het laboratorium voorspelde: soms 100 keer zo klein.
In meerdere opzichten is het oceaangebied rond de Zuidpool de beste plaats voor de ijzerbemesting, maar het probleem is dat het daar zo stormt dat de algen snel naar grote diepte worden afgevoerd. Daar stopt de groei door lichtgebrek.
Als geconcentreerde algenmassa's in het duister belanden, kan zoveel zuurstofgebrek ontstaan dat vertering lachgas en methaan oplevert. Beide zijn sterke broeikasgassen. Er is nog heel veel onzekerheid, aldus De Baar.
Toch zijn er bedrijven als Planktos en Climos, beide in Californië, die aanbieden om op commerciële basis algengroei te bevorderen en CO2 vast te leggen. De bedrijven hebben adviesraden met wetenschappers van naam.
In september bespraken de onderzoekers de dreigende ontwikkelingen met beleidsmakers, economen en milieugroepen in het oceanografisch instituut van Woods Hole. Het lichtpunt dat daar werd ontdekt, is dat de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) met haar London Dumping Convention de ijzerbemesting als afvaldumping kan verbieden. Dat besluit is nog niet gevallen.
Bron: De Standaard.be 20 februari 2008
