https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20191112_04711669
voor de geïnteresseerden (tijdelijk)
https://1drv.ms/b/s!AiYw-erPDmNp0XCGUnM ... D?e=08Oldk
Over enkele weken stapelen de wit-blauwe Bol.com-dozen zich weer op, in aanloop naar Sinterklaas en de feestdagen. Honderdduizenden pakketjes vliegen dan dagelijks de distributiecentra uit. De Nederlandse journalist Jeroen van Bergeijk ging vijf weken undercover in het kloppend hart van Bol.com, en kwam terug met ranzige verhalen over teruggezonden pakjes, hoge werkdruk en de sfeer bij arbeidsmigranten. “Het was haast een soort apartheid.”
“Vóór 23.59 uur besteld, morgen in huis.” Hoe Bol.com het klaarspeelt is voor velen een raadsel. De distributiecentra van webwinkels zijn even geheimzinnig als efficiënt.
Gruwelverhalen over de Amerikaanse en Britse magazijnen van Amazon doen weinig goeds vermoeden. Dus ging auteur Jeroen van Bergeijk undercover bij een distributiecentrum van Bol.com in het Nederlandse Waalwijk.
Undercover bij Bol.com: voor 10 euro per uur moet je 25 km wandelen en gebruikte seksspeeltjes ordenen
Jeroen van Bergeijk. FOTO: KEKE KEUKELAAR
Hij ondervond meteen de strikte regels binnen het bedrijf. Van Bergeijk moet een zwart T-shirt aan en persoonlijke spullen gaan in een kluisje. Gsm, ringen en horloges: niets is toegelaten dat Bol.com zelf verkoopt. Dat is dus nagenoeg alles. De meegenomen lunch moet in een doorzichtig zakje en een portefeuille mag wel, mits er geen condooms inzitten. Want ook die kan u online bestellen.
Gebruikte seksspeeltjes
Het raamloze gebouw is zo’n acht voetbalvelden groot. Het bestaat uit meerdere verdiepingen van lage, donkere gangen waar het tl-licht aanfloept als iemand binnenloopt. ‘Orderpickers’ lopen er kriskras door elkaar. Met een boodschappenmandje en barcodescanner zoeken ze naar de bestellingen. In de schijnbaar eindeloze schappen flitst werkelijk alles voorbij: stofzuigers, blikken Whiskas, Lego, wandklokken, airfryers. Noem maar op.
Van Bergeijk begon zelf op de afdeling Retouren. Daar stromen op een rolband de teruggestuurde pakjes binnen, zo’n 10.000 per dag. Die moest hij controleren op hun inhoud. Alles prima? Dan mag het opnieuw naar de webwinkel. Afgeschreven producten – en dat zijn de meeste – gaan naar een opkoper.
“Goed voor je mensbeeld is dat werk niet. Ik snap niet hoe iemand het in zijn of haar hoofd haalt om een stofzuiger te bestellen, te gebruiken en na een maand terug te sturen met de boodschap dat die niet past in de woonkamer”, vertelt Van Bergeijk. “Promoties zagen we ook vaak terugkomen. De airfryer in aanbieding werd twee weken later massaal teruggestuurd.”
Over de werksfeer klaagt de journalist niet. Verhalen als bij Amazon, dat werknemers zou uitpersen in nauwelijks menswaardige omstandigheden, zijn er niet. “Retouren was zelfs best een plezierige omgeving. Alles verloopt vriendelijk, pauzetijden worden gerespecteerd en je mag ook gewoon naar de wc.” Het werk is wel smerig. In zijn boek staan enkele gore verhalen die op de afdeling de ronde doen, bijvoorbeeld over niet gezuiverde seksspeeltjes.
Allemaal slapen in vakantiepark
Op Retouren werken voornamelijk Nederlanders, omdat je de taal moet beheersen. De orderpickers zijn veelal buitenlandse werkkrachten. “Na mijn overplaatsing veranderde de sfeer. In de gangen ben je continu bezig. Mensen lopen daar zo’n 20 à 25 kilometer per dag pakjes te verzamelen. Lijsten hingen op met je ratio per minuut. Het streefdoel is drie pakjes. Ik haalde hoogstens 1,4.”
Undercover bij Bol.com: voor 10 euro per uur moet je 25 km wandelen en gebruikte seksspeeltjes ordenen
FOTO: BELGAIMAGE
Aan het einde van de shift moet het personeel door een bodyscanner, een soort douchecabine om diefstal tegen te gaan. “Soms was het een kwartier aanschuiven vooraleer je in de buitenlucht stond”, zegt Van Bergeijk, die daarna niet gewoon naar huis ging, maar naar een aftands vakantiepark nabij de Efteling. Het is de plek waar veel arbeidsmigranten verblijven.
“Ik vond het schokkend om te realiseren dat er een soort parallelle wereld bestaat. Arbeidsmigranten werken en wonen op plaatsen waar Nederlanders dat niet willen. Ze hebben hun eigen winkels en kerk. Het is haast een soort apartheid”, zegt Van Bergeijk.
Voor 10 euro bruto per uur, 80 cent boven het Nederlandse minimumloon, worden voornamelijk Oost-Europeanen door uitzendbureaus lekker gemaakt om te verhuizen. Over de rol van die bureaus heeft Van Bergeijk geen goed woord. “Sommige beloven een vast contract, maar in werkelijkheid is de flexibiliteit doorgeschoten. Je weet pas op vrijdag, soms zaterdag, hoeveel uur je volgende week moet doen. Soms zijn dat er 40, dan weer veel minder.”
Undercover bij Bol.com: voor 10 euro per uur moet je 25 km wandelen en gebruikte seksspeeltjes ordenen
Het tweede - nieuwere centrum - is meer geautomatiseerd. FOTO: DBA
Na anderhalf jaar verliezen heel wat buitenlanders hun werk. Een vast contract is dan verplicht, maar weinigen krijgen het. Omdat uitzendbureaus vaak ook de woonst regelen, betekent het verlies van werk ook verlies van verblijf. Die complete afhankelijkheid van het bureau vindt Van Bergeijk problematisch. “Iedereen schuift de verantwoordelijkheid af. Waarom zich om hen bekommeren als ze toch niet blijven?”
“Geen Bol.com-basher”
Of hij na zijn vijf weken undercover nog weleens iets bestelt bij een webshop? Het is een vraag die Van Bergeijk wel vaker krijgt. Het antwoord is ja, en ook bij Bol.com. “Mensen mogen dat zeker ook blijven doen. Maar ik wil met mijn boek wel een soort bewustzijn creëren. Dat je weet wat er allemaal schuilgaat achter het anonieme pand. Maar de oplossing ligt niet bij de individuele consument. Wel bij Bol.”
Jeroen van Bergeijk, ‘Binnen bij bol.com: undercover bij de winkel van ons allemaal’, Querido Fosfor, 15 euro.
Reactie Bol.com: “We hebben niets te verbergen”
Bol.com licht toe dat het pand waarin de journalist werkte geen pand is van Bol.com zelf, wel van partner Ingram Micro dat voor de webshop pakketten verwerkt. Bol.com heeft nog een eigen distributiecentrum in Waalwijk dat onlangs gebouwd werd. “Het nieuwe pand heeft voldoende natuurlijk licht, open werkruimtes en een continue toevoer van frisse lucht. Dat betekent niet dat het andere pand slecht is, maar het is wel jaren geleden volgens andere standaarden gebouwd”, zegt een woordvoerder van Bol.com, die beklemtoont dat het bedrijf “niets te verbergen heeft”.
Over arbeidsmigranten zegt de woordvoerder dat in de eigen buurt onvoldoende medewerkers worden gevonden. “Daarom zoeken we soms in andere delen van Europa. Zij werken hier volgens de Nederlandse voorwaarden. De huisvesting is niet onze eerste verantwoordelijkheid, dat gaat via uitzendbureaus. Maar we kennen het aandachtspunt en blijven betrokken.”
Ze zouden die 0,5% beter investeren in hun eigen personeel
Het gaat hier telkens over hele kleine delegaties, en die Verdi in Duitsland is zowat het equivalent van de ACOD hier: staken om te staken, staken omdat het te lang geleden was dat er gestaakt werd, stakers lokken met de belofte van gratis alcohol, maar vraag de staker waarvoor hij staakt en hij weet het zelf vaak niet. En de stem van de werkwillige is niet interessant genoeg voor de media he...
Ik zeg dat iedereen dit voor zichzelf moet uitmaken! Als er dan ene begint zever over de vakbonden te verkondigen, dan mag ik dat toch ontkrachten, en zeggen dat het nogal een eenzijdige blik geeft. Ik denk dat iedereen er gewoon eens moet bij stilstaan. (zonder heiliger dan de paus te zijn)
.
