Gottfrid Svartholm Warg (m.) en Peter Sunde (r.) van de downloadsite Pirate Bay staan in Zweden terecht. epa
WAAROM DE MEDIAGIGANTEN VERLIEZEN TEGEN PIRATERIJ — Hoe verwoed auteursverenigingen en mediabedrijven ook strijden tegen het illegale uitwisselen van films en tv-series, ze zullen blijven verliezen zolang ze niet inzien dat de mentaliteit van hun consumenten veranderd is, schrijft JORN DE BOEVER.
De auteursverenigingen hebben de strijdbijl over de zogenaamde 'online piraterij' nog niet begraven. De Zweedse overheid heeft er via een wetswijziging voor gezorgd dat internetproviders, zoals Telenet en Belgacom in België, kunnen verplicht worden om illegale downloaders kenbaar te maken (DS 9 april). Zweden gaat ook actief in de aanval, bijvoorbeeld met een rechtszaak tegen The Pirate Bay, een populaire website die gebruikers verwijst naar meestal illegale bestanden. Het is echter maar zeer de vraag of al deze veldslagen ook resulteren in het winnen van de oorlog.
Vroeger trachtten de auteursverenigingen piraterij te ontmoedigen door links en rechts gebruikers voor de rechter te dagen en file-sharingnetwerken te vervuilen met valse bestanden. Maar deze strategieën leidden tot weinig resultaat. Het illegaal uitwisselen van bestanden bleef groeien en de strijd leverde de media-industrie enkel negatieve publiciteit op. De media-industrie schopte haar eigen klanten tegen de schenen. Tegenwoordig richten ze hun pijlen op de providers, die ze medeverantwoordelijk willen stellen voor wat er over hun netwerk loopt. In België heeft bijvoorbeeld de auteursvereniging Sabam een rechtszaak aangespannen om provider Scarlet te verplichten het illegale verkeer weg te filteren. Scarlet houdt tot op vandaag staande dat de filteringtechnieken nog niet voldoende geëvolueerd zijn om dit toe te passen.
Deze vergeldingsacties tegen gebruikers en providers schieten grotendeels hun doel voorbij. De makers van een muziekstuk of een film moeten vergoed worden voor hun creatie, daar mag geen twijfel over bestaan. Maar de mediagiganten moeten zich afvragen waarom het illegaal uitwisselen van bestanden een sociale norm is geworden en of het wel zo schadelijk is als het lijkt.
Het illegaal uitwisselen van bestanden wordt als een belangrijke bron van inkomstenverlies beschouwd. Maar deze stelling dient genuanceerd te worden vanuit onderzoeken die hiernaar werden gevoerd. Uit een Nederlands onderzoek blijkt dat mensen die illegaal bestanden downloaden minstens even veel of zelfs meer bestanden legaal aankopen. Bovendien zouden gebruikers veel van de illegaal gedownloade bestanden waarschijnlijk niet aankopen als ze niet illegaal beschikbaar zouden zijn. Algemeen gezien bestaat er geen eenduidige antwoord op de vraag in welke mate de industrie inkomsten misloopt door het illegaal delen van bestanden. Het lijkt enkel aannemelijk dat er een licht negatief effect is op de omzet van de industrie.
In plaats van de consument via allerlei wegen aan te vallen, zou de industrie er beter aan doen om na te gaan waarom gebruikers hun toevlucht zoeken tot file-sharingsystemen. In België en Nederland is dat al onderzocht. Het gratis aspect is uiteraard één van de redenen om gebruik te maken van dergelijke systemen, maar lang niet de enige. Twee andere belangrijke redenen om gebruik te maken van file-sharingnetwerken zijn controle over de bestanden en de toegankelijkheid. Veel gebruikers uitten hun ongenoegen over het feit dat de televisiezenders hen opdringen welke programma's ze wanneer kunnen bekijken. Via file-sharingnetwerken kan men onafhankelijk van de programmagidsen beslissen welke series of films men wanneer wenst te bekijken. Daarnaast bekijken veel gebruikers ook films en series die niet in België worden uitgezonden. Er is dus een grotere toegankelijkheid tot films en series op het internet. Daarnaast is men ook niet gebonden aan de geografische releasedatums waardoor men series als Lost en Prison Break kan bekijken van zodra ze in Amerika worden uitgezonden. Uit deze analyse blijkt dat de consumenten bepaalde behoeften en noden hebben waaraan de media-industrie nog niet tegemoetkomt.
De media-industrie moet zich dringend een spiegel voorhouden en zich afvragen of het huidige model nog haalbaar is. De auteursverenigingen kunnen nog steeds halsstarrig trachten om file-sharingnetwerken een halt toe te roepen. Maar, de geschiedenis leert ons dat gebruikers zeer inventief zijn om nieuwe manieren te vinden om bestanden blijven uit te wisselen. De mediagiganten kunnen blijven proberen om deze veldslagen te winnen, maar de oorlog is al lang verloren. De gebruikers hebben dankzij het internet controle en directe toegang tot inhoud verworven. Het is nu aan de industrie om op die nieuwe situatie in te spelen.
Blz. 25 Het piraterijproces van de eeuw.
Jorn De Boever is onderzoeker aan de K.U.Leuven.
Lees ook:
Het piraterijproces van de eeuw
Oprichters Pirate Bay schuldig aan inbreuk copyright
