Userbase

Modbreak:
Neen, dat is niet toegestaan

Van Brico tot Decathlon en Bol.com: in meerdere doe-het-zelfzaken en webwinkels kan je ‘plug-and-play’ zonnepanelen kopen. Die sluit je zonder hulp van een installateur zelf op het stroomnet aan. Een aanlokkelijk idee, maar of je zulke panelen wel mág gebruiken in ons land, is een heel andere zaak. Welke risico’s loop je als je ze toch in huis haalt? En komt je verzekering tussen bij een eventuele brand? Onze redactie zocht het uit.

Eenvoud is zonder meer de grootste troef van ‘plug-and-play’ zonnepanelen. Je koopt ze gewoon bij een lokale doe-het-zelfzaak of bestelt ze online. Eenmaal in jouw bezit, hoef je de stekker enkel nog in het stopcontact te steken. De opgewekte stroom verbruik je onmiddellijk of wend je aan om jouw thuisbatterij te voeden. Je plaatst ze tegen je tuinhuis, aan de garagegevel, of aan de reling van je balkon: de mogelijkheden zijn legio. Bovendien is ook de prijs laagdrempelig. Voor ongeveer 800 euro beschik je al over een set met een vermogen van ruim 900 wattpiek, inclusief omvormer en montagesysteem.

De valkuil? Je begeeft je wettelijk gezien in een ‘grijze zone’ Zulke 'plug-and-play’ panelen klinken aanlokkelijk, maar helemaal legaal zijn ze nog niet. Europa beveelt het gebruik ervan in de lidstaten wel al aan, maar in België zijn deze zonnepanelen vooralsnog niet goedgekeurd. Synergrid, dat de transportnetbeheerders en de distributienetbeheerders verenigt, geeft aan dat er wel een procedure loopt om zulke panelen zonder vaste verbinding wettelijk toe te laten. Voor de inwerkingtreding mikt Synergrid op mei 2025. Fluvius heeft het in afwachting over een ‘grijze zone’.

Toch staan ze in de kijker bij Brico... tot we hen daarop aanspreken
In ons land heb je dus nog geen echte toelating om zulke ‘stekker-panelen’ te gebruiken, en toch kan je ze al bij verschillende winkels kopen. Gek. We spreken Tony Hoste erop aan, de verantwoordelijke bij Brico voor het operationele winkelgebeuren. “In België doen we sinds een tijdje een ‘test’ in enkele Brico- en Brico PlanIt- winkels”, zegt hij. “Maar omdat zulke panelen relatief duur zijn ten opzichte van gewone zonnepanelen en ze verplicht gekeurd moeten zijn door een erkend organisme, is de verkoop in de Belgische testwinkels nihil. In Nederland loopt dat vlotter.” Daar verkoopt de overkoepelende Maxeda Group de zonnepanelen in de Praxis-winkels, de Nederlandse tegenhanger van Brico.

We contacteerden Brico en uiteindelijk bevestigden ze woensdagochtend onze analyse. “We stellen inderdaad vast dat voor dergelijke panelen een vaste aansluiting verplicht is in ons land. In Nederland en Luxemburg is dat niet het geval. We hebben daarom beslist om de artikelen van de Belgische site en uit de Belgische testwinkels te halen”, zegt Hoste. Toch duurde het nog tot woensdagnamiddag voor de producten uit de webshop waren verdwenen. In een Antwerpse vestiging stonden ze donderdagmiddag zelfs nog in de winkelrekken, mét korting. “Een lokaal initiatief”, noemt Hoste het verontschuldigend.

Wat als er brand uitbreekt door zo’n zonnepaneel? Ben je dan wel verzekerd?
Ondertussen blijven de zonnepanelen ook nog te koop in winkels en webshops zoals (het Nederlandse) Bol.com en die van (het Franse) Decathlon. Aangeprezen als kampeeroplossing voor onderweg, bijvoorbeeld, ook al bevinden ze zich ook daar in een schemerzone. Wat dan als je thuis of onderweg kortsluiting in zo'n paneel ervaart, met brand als gevolg? Een aansprakelijkheidsprobleem zal zich opdringen, want dekt de brandverzekeraar in dat geval wel de schade?

“Een verzekeraar is geen bewaker van de wet en heeft geen politionele bevoegdheid. Als er brand uitbreekt, is de woningverzekeraar als eerste aan zet”, zegt Barbara Van Speybroeck van verzekeringskoepel Assuralia. “Maar aangezien de brandverzekering de schade normaal ook dekt in woningen zonder rookmelder of met een verwarmingsketel die je niet onderhield, vermoed ik dat de verzekeraar in de meeste gevallen toch zal tussenkomen. Al beslist de verzekeraar uiteraard zelf welke uitzonderingen hij in zijn polis opneemt.”

Niet-toegelaten producten aanbieden en de indruk wekken dat die toch legaal zijn, beschouwen wij als een misleiden­de handels­prak­tijk

FOD Economie
Verzekeraar AG Insurance geeft aan dat het elk dossier specifiek benadert, afhankelijk van het gebruikte product en de aard van het incident. “Ons globale vertrekpunt is dat we zonnepanelen dekken die aangesloten zijn op de installatie van een woning. We sluiten dergelijke ‘plug-and-play’ producten niet de facto uit. Een gelijkaardig principe geldt inderdaad wanneer een rookdetector ontbrak of de verwarmingsketel niet onderhouden was. Je kan het vergelijken met een autoverzekering. Als je een ongeval veroorzaakt tegen 122 kilometer per uur, wat te snel is, dan zullen we in principe toch dekking verlenen. Tenzij er bijvoorbeeld alcoholintoxicatie in het spel was.”

Conclusie: kopen maar of toch te risicovol?
Plug-and-play zonnepanelen zijn vandaag nog niet legaal en bevinden zich in een ‘grijze zone’. Je krijgt geen boete als je ze koopt en op het vlak van brandverzekering zou je, schijnbaar, weinig problemen ondervinden. Maar heb je in de praktijk wel een poot om op te staan als de wetgeving ontbreekt? Je kijkt dus toch maar beter even de polis van je brandverzekering na of neemt best contact op met je verzekeraar.

Kocht je er toch al aan, dan kan je als consument je geld terugvorderen. Dat bevestigt de FOD Economie. “Niet-toegelaten producten aanbieden en de indruk wekken dat die toch legaal zijn, beschouwen we als een misleidende handelspraktijk. Een rechtbank beoordeelt dan of er sprake is van een inbreuk op de wetgeving en kan, als dat het geval is, de terugbetaling bevelen.” Tony Hoste van Brico laat weten dat klanten die bij hen plug-and-play zonnepanelen kochten, hun geld inderdaad terugkrijgen als ze zich bedacht hebben over hun aankoop.